رویدادهای نجومی هفتگی (۲۲ تا ۲۸ ابان )

2021/11/14

چهارشنبه ۲۶ ابان

 

ماه در اوج خورشیدی (غیر قابل رصد )

مدار ماهانه ماه به دور زمین آن را به دورترین نقطه خود از خورشید -نقطه ی اوج – با فاصله ۰٫۹۹۱۲ AU از خورشید منتقل می کند.این پدیده تقریبا همزمان با ماه کامل رخ می دهد و در این لحظه ، فاصله ی زمین و خورشید  ۰٫۹۸۸۷ AU است و ماه در فاصله ی ۰٫۹۹۱۴ AU از خورشید قرار خواهد گرفت.فاصله بین زمین و ماه ۰٫۰۰۲۷ AU (401000 کیلومتر) خواهد بود. زمان طلوع و غروب ماه به ترتیب ۱۵:۵۶ و ۰۵:۱۴ می باشد و ۹۷درصد روشن می باشد در موقعیت صورت فلکی حوت.

 

اوج بارش شهابی اسدی (رصد با چشم)

شهاب باران اسدی که به عبور دنباله دار تمپل-تاتل ( Tempel-Tuttle) مرتبط است، به دلیل تولید طوفان شهاب سنگی از سریعترین شهابها  به رنگ سفید ، معروف هستند. چنین طوفانی تقریباً هر ۳۳ سال یکبار رخ می دهد. به عنوان مثال، در سال ۱۹۶۶، ناظران در آمریکای شمالی توانستند هزاران شهاب را در ساعت ببینند! با این حال، امسال نمی‌توانیم بیش از ۱۵ شهاب در ساعت از این بارش انتظار داشته باشیم. علاوه بر این، نور ماه تقریباً کامل، قطعاً دیدن شهابواره ها را سخت تر می کند. بارش شهابی اسدی از ۱۵ ابان تا ۹ اذر فعال خواهد بود که اوج ان ۲۶ ابان است.در طول این مدت، هر زمان که کانون بارش- در صورت فلکی شیر یا اسد – بالاتر از افق باشد، احتمال مشاهده شهاب‌ها وجود خواهد داشت. از مختصات رصدخانه لارستان کانون بارش ساعت ۲۳:۲۷ از افق شرق در اسمان حضور پیدا می کند و سپس تا طلوع صبح حوالی ساعت ۰۵:۵۱ به اوج خود در اسمان می رسد. ماه در این شب حدود ۹۸ درصد روشنایی دارد و کل شب در اسمان حضور دارد.

 

رصد خوشه پروین (رصد با چشم )

خوشه پروین که با نام های۴۵  و «هفت خواهر» شناخته می‌شود (اگرچه بیشتر مردم فقط ۶ ستاره را با چشم غیرمسلح خود می‌توانند ببینند)، یک «خوشه باز» از ستاره‌های درخشان در صورت فلکی ثور (گاو) است که به راحتی قابل مشاهده است . این ستاره‌ها فقط ۱۰۰ میلیون سال قدمت و در فاصله ۴۴۵ سال نوری با زمین قرار دارند. ستاره‌های پرنور این خوشه‌ بدون نیاز به دوربین دو چشمی حتی در برخی شهرهای بزرگ با آلودگی نوری دیده می‌شوند. خوشه پروین با قدر ۱٫۳ در اسمان ما از حدود ساعت ۱۸:۰۱ با رسیدن به ارتفاع ۱۱ درجه از افق شرقی شما قابل دسترسی خواهد بود. سپس در ساعت ۲۳:۵۳، ۸۶ درجه بالاتر از افق جنوبی شما به بالاترین نقطه خود در آسمان خواهد رسید و تا سپیده دم حوالی ساعت ۰۵:۳۹، قابل رصد است. با میل ۲۴ درجه و ۰۶ دقیقه قوسی شمالی، از عرض‌های جغرافیایی ۴۵ درجه جنوبی به پایین قابل مشاهده نیست. از خوشه ی پروین برای جهت یابی در شب میتوان کمک گرفت بدین صورت که این ستارگان همانند خورشید از شرق به طرف غرب در حال حرکت هستند، ولی در همه حال دُمِ آن‌ها به طرف مشرق است و سمت دیگر آن که به صورت توده روشن هست مغرب را نشان می دهد.

 

جمعه ۲۸ ابان

 

میکرو ماه کامل  ، ماه کامل سگ ابی (رصد با چشم)

جمعه شب ماه در فاز بدر یا کامل قرار دارد و تقریبا همزمان با غروب خورشید ساعت ۱۷:۰۷ در صورت فلکی ثور طلوع می کند و تا سپیده دم شنبه در اسمان حضور دارد. در فرهنگ بومی امریکایی، کشاورزان ماه کامل نوامبر را ماه سگ ابی (  The Beaver Moon) می نامند. زیرا در این زمان  از سال بیور یا سگ های ابی به طور ویژه در ساختن سدهای زمستانی خود برای آماده شدن برای فصل سرد فعال می شوند. این حیوان عمدتاً شبگرد است، بنابراین آنها در زیر نور ماه کامل به کار خود ادامه می دهند.زمان دقیق رسیدن ماه به فاز کامل  یعنی وقتی طول دایره البروجی ماه دقیقاً ۱۸۰ درجه از طول دایره البروجی خورشید فاصله دارد  ۱۲:۲۷ است که البته ما بعد از طلوع ،شاهد ماه بدر خواهیم بود. در این شب ماه در فاصله ۴۰۵۰۰۰ کیلومتری زمین قرار دارد. و به نقطه ی اوج زمینی نزدیک است ، نقطه‌ای از مدار بیضی شکل ماه که بیش‌ترین فاصله را از زمین دارد. به کاربردن اصطلاح میکرو ماه به همین دلیل است.نقطه مقابل ابر ماه میکرو ماه می باشد که در این حالت ماه ۱۴ %کوچکتر و ۳۰ %کم نورتر از ابر ماه دیده می شود.

 

طولانی ترین ماه گرفتگی جزئی قرن (غیر قابل رصد در ایران)

روز جمعه ،  طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی قرن رخ خواهد داد. در این رویداد ماه بین ساعات ۱۰:۴۹ تا ۱۴:۱۷ از سایه زمین عبور می کند و ماه گرفتگی جزئی ایجاد می کند. خسوف در هر مکانی که ماه در آن زمان در بالای افق باشد قابل مشاهده خواهد بود، از جمله : اقیانوسیه، قاره آمریکا، آسیای شرقی، اروپای شمالی و اندونزی.از کشور ما این پدیده ی جذاب قابل رصد نیست زیرا ماه در آن زمان در زیر افق خواهد بود.حداکثر ماه گرفتگی در ساعت ۱۲:۳۴ رخ می دهد، زمانی که ۹۷ درصد از قرص ماه در سایه قرار می گیرد و ظاهری سرخ ‌رنگ پیدا می‌کند.  این ماه گرفتگی ناقص به مدت سه ساعت و ۲۸ دقیقه و ۲۳ ثانیه به طول می‌انجامد که از همه‌ی ماه‌گرفتگی‌های سال ۲۰۰۱ تا ۲۱۰۰ طولانی‌تر خواهد بود.

 

فاطمه فخرایی فرد ، کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان