رویدادهای نجومی هفتگی ( ۱۵ تا ۲۱ ابان )

2021/11/06

شنبه ۱۵ ابان

 

ماه در حضیض زمینی و حضیض خورشیدی (غیر قابل رصد)

شنبه شب ماه به نزدیکترین نقطه در مدار گردش خود به دور زمین خواهد رسید و کمی بزرگتر از زمانهای دیگر به نظر می رسد.در واقع ماه از فاصله ی ۳۵۸۰۰۰ کیلومتری زمین عبور خواهد کرد و در قطر زاویه ای ۳۳٫۲۸ دقیقه قوسی ظاهر می شود.فاصله ماه از زمین یکسان نیست زیرا مدار آن کاملاً دایره ای نیست و مسیری بیضی شکل را در اسمان طی می کند.فاصله ماه از زمین در چرخه ی ۲۹٫۵ روزه اش ۱۴ درصد تغییر می کند ، بین ۳۵۶٫۵۰۰ کیلومتر در حضیض و ۴۰۶،۷۰۰ کیلومتر در اوج .اندازه زاویه ای آن نیز با همان فاکتور متفاوت است ، بین ۲۹/۴  و ۳۳/۵ دقیقه قوسی و روشنایی آن نیز تغییر می کند ، اگرچه در عمل تشخیص این مسئله دشوار است زیرا فازهای ماه همزمان تغییر می کنند. هلال ماه افزاینده  ۲ روزه در این شب در صورت فلکی میزان قرار دارد و ساعت ۰۷:۳۵ طلوع و۱۸:۲۶ غروب می کند و درصد روشنایی آن ۳ است.

همزمان در این شب یگانه قمر سیاره ی ما در گردشش به دور زمین،  به نزدیکترین نقطه به خورشید – حضیض خورشیدی – در فاصله ۰٫۹۸۹۰ واحد نجومی از خورشید خواهد رسید. در این لحظه ، زمین در فاصله ۰٫۹۹۱۲ AU از خورشید و ماه در فاصله ۰٫۹۸۸۸ AU از خورشید قرار می گیرد.فاصله بین زمین و ماه ۰٫۰۰۲۴ AU (359.000 کیلومتر) خواهد بود.

 

یکشنبه ۱۶ ابان

 

درخشانترین حالت دنباله دار  ۶۷P/Churyumov-Gerasimenko  (رصد با ابزار)

دنباله دار “چوری” که هفته ی گذشته در موقعیت حضیض خورشیدی قرار داشت ، یکشنبه شب در فاصله ۱٫۲۱ واحد نجومی از خورشید و در فاصله ۰٫۴۲ واحد نجومی از زمین قرار خواهد گرفت. و با قدر ۸٫۳ در درخشانترین حالت خود در اسمان ما ظاهر می شود. چوری حوالی ساعت ۲۳:۱۸ که به ارتفاع ۲۱ درجه بالاتر از افق شرقی شما می رسد قابل دسترسی خواهد بود. سپس در ساعت ۰۴:۲۹، ۸۸ درجه بالای افق جنوبی به بالاترین نقطه خود در آسمان خواهد رسید. و تا سپیده دم ، حوالی ساعت ۰۵:۰۹، ۸۱ درجه بالاتر از افق غربی قابل رصد می باشد. این دنباله دار را در صورت فلکی جوزا به کمک ابزار می توانید رصد کنید.

 

دوشنبه ۱۷ ابان

 

مقارنه ماه و زهره (رصد با چشم)

ماه ۴ روزه در این شب با جدایی زاویه ای ۱ درجه و ۶ دقیقه قوسی از شمال زهره عبور می کند. دقایقی بعد از غروب خورشید، حدود ساعت ۱۷:۲۱ ،بالای افق جنوب غربی ، می توانید همنشینی جذاب هلال ماه و سیاره ی درخشان زهره را مشاهده کنید.قدر ماه  ۱۰٫۸- و زهره  ۴٫۵-، و هر دو در صورت فلکی قوس قرار دارند. برای تماشا و عکاسی از این پدیده ی تماشایی تا ساعت ۱۹:۵۶ که اجرام بسمت افق می روند فرصت دارید.

 

اختفای زهره پشت ماه (غیر قابل رصد)

این رویداد شبیه طلوع زمین در ماه است، اما در واقع این زهره است که از پشت ماه طلوع می کند. در واقع اختفا بدین معناست که فاصله ی زوایه‌ای سیاره زهره با ماه به حدی کم می‌شود که ناظر زمینی سیاره زهره را نمی‌بیند. البته این پدیده ظاهری بوده و فقط ساکنین کره زمین پنهان شدن سیاره زهره در پشت ماه را می توانند مشاهده کنند و علت آن این است که ‌ارتفاع و میل این دو جرم آسمانی بهم بسیار نزدیک می‌شود. اختفای ماه فقط از بخش کوچکی از سطح زمین در اسیای شرقی ( ژاپن،کره شمالی، کره جنوبی ، چین و روسیه ) قابل مشاهده است . از آنجایی که ماه بسیار نزدیکتر از سایر اجرام آسمانی به زمین است، موقعیت دقیق آن در آسمان بسته به موقعیت دقیق شما در زمین به دلیل اختلاف منظر آن متفاوت است. موقعیت ماه از دو نقطه ،در دو طرف مقابل زمین، تا دو درجه یا چهار برابر قطر ماه کامل، متفاوت است.این به این معنی است که اگر ماه در حال عبور از مقابل یک جرم خاص برای ناظری در یک طرف زمین باشد،  در سمت دیگر زمین تا دو درجه دورتر از همان جرم ظاهر می شود. متاسفانه این پدیده ی جذاب از کشور ما قابل رصد نیست و ما فقط شاهد همنشینی این دو جرم خواهیم بود.

 

چهارشنبه ۱۹ ابان

 

مقارنه ماه و زحل (رصد با چشم)

چهارشنبه شب ماه و زحل از دید ناظران زمینی در یک بعد قرار دارند ، و ماه ۶ روزه با عبور از جنوب زحل به فاصله ی ۴ درجه و ۶ دقیقه ی قوسی یک همنشینی جذاب را پدید می آورد.مقارنه (Conjunction) عبارت است از یکسان بودن بعد یا طول دایره‌البروجی دو جرم .وقتی دو جرم اسمانی مانند دو سیاره یا ماه و سیاره یا خورشید و سیاره به فاصله ی ظاهری کمی در اسمان می رسند در اصطلاح نجومی از واژه ی مقارنه استفاده می شود.و البته در مواردی که  جدایی زاویه ای انها کم باشد اصطلاح نزدیکی، همنشینی یا اجتماع  استفاده شود. از مختصات رصدخانه لارستان ، این همنشینی در آسمان  ، زمانی که اجرام به ارتفاع ۴۳ درجه بالاتر از افق جنوب شرقی شما می رسند حدود ساعت ۱۷:۲۱ قابل رصد است.  سپس  حدود ساعت۲۲:۳۵ ،  اجرام در افق جنوب غربی محو می شوند.ماه با قدر ۱۱٫۷- ، و زحل در قدر ۰٫۴ در اسمان میدرخشند و هر دو در صورت فلکی جدی یا بزغاله قرار دارند.در صورت رصد با تلسکوپ این دو جرم نمی توانند همزمان در میدان دید تلسکوپ قرار بگیرند ، اما با چشم غیر مسلح یا از طریق یک دوربین دو چشمی براحتی قابل مشاهده خواهند بود.

 

تربیع اول ماه (رصد با چشم)

در این شب ماه ۷ روزه ،فاز ربع اول را پشت سر می گذارد ، در آسمان عصر در اوج، ظاهر می شود و نیمه شب غروب می کند. تنها قمر سیاره ی ما ساعت ۱۷:۲۲ ، ۴۱ درجه بالاتر از افق جنوبی شما ، هنگامی که خورشید در حال غروب است ، قابل مشاهده می شود. سپس کم کم به سمت افق غرب می رود و ساعت ۲۲:۴۰  غروب می کند.در این مرحله از چرخه ی فازهای ماهانه ، تقریباً نیمی از ماه روشن به نظر می رسد. و حدود ۵۵ درصد آن درخشندگی دارد.

لحظه دقیق تربیع اول زمانی است که طول دایره البروجی ماه دقیقاً ۹۰ درجه با طول  دایره البروجی خورشید فاصله دارد ، البته از موقعیت ناظران زمینی. با این حال ، ماه ربع اول را می توان در هر زمان تا قبل از غروبش مشاهده کرد.فاصله ماه از زمین در این موقعیت ۳۷۹،۰۰۰ کیلومتر خواهد بود.در روزهای آینده ، ماه هر روز حدود ۵۰ دقیقه دیرتر غروب می کند و بیشتر طول شب قابل مشاهده می شود.

 

 

پنج شنبه ۲۰ ابان

 

مقارنه ماه و مشتری (رصد با چشم)

یک شب بعد از همنشینی ماه و سیاره ی زحل ،ماه و مشتری هم در وضعیت مقارنه قرار می گیرند. و ماه به جدایی زاویه ای ۴ درجه و ۲۱ دقیقه ی قوسی نسبت به بزرگترین سیاره ی منظومه شمسی می رسد . سن ماه در این زمان ۷ روز خواهد بود و درصد روشنایی ان ۵۷ می باشد . این دو جرم در آسمان بعد از غروب خورشید قابل مشاهده خواهند بود ، و ۱۷:۲۲ زمانی که به ارتفاع ۴۵ درجه بالاتر از افق جنوبی شما برسند ، قابل رصد هستند. سپس آنها در ساعت۱۸:۱۲  ، ۴۷ درجه بالاتر از افق جنوبی شما ، به اوج خود در آسمان خواهند رسید. و تا ساعت  ۲۳:۰۲ قابل رصد خواهند بود..قدر ماه در این شب ۱۲٫۰ – و مشتری ۲٫۴- می باشد و هر دو در صورت فلکی جدی قرار دارند. این پدیده را به کمک یک دوربین دوچشمی نیز می توانید رصد کنید.

 

 

جمعه ۲۱ ابان

 

اوج بارش شهابی ثوری شمالی (رصد با چشم)

این بارش طولانی مدت – همراه با خواهر شهابی خود، ثوری جنوبی – در اواخر اکتبر و نوامبر(اواسط مهر و ابان) مشاهده می‌شود.  این بارش شهابی ۲۸ مهر تا ۱۹ اذر فعال است و اوج ان ۲۱ ابان می باشد . بارش ثوری شمالی نیز مانند همتای جنوبی خود،  بسیار ملایم است و احتمالاً  امسال نمایشی دیدنی نخواهد داشت. برای دیدن شهابها، مشاهدات خود را از نیمه شب شروع کنید، زمانی که صورت فلکی ثور در بالاترین حد در آسمان قرار دارد. از موقعیت رصدخانه لارستان از ساعت ۱۷:۳۱ تا ۰۵:۴۶ کانون بارش در صورت فلکی ثور در اسمان حضور دارد. ZHR این بارش ۵ است که البته انتظار می رود از منطقه ی لارستان تا ۴ شهاب در ساعت را مشاهده کنید. عامل بوجود اورنده ی این بارش دنباله دار ۲۰۰۴ TG10 نامیده می شود.