رویدادهای نجومی هفتگی (۱ تا ۷ ابان)

2021/10/25

یکشنبه ۲ ابان

 

عطارد در فاز نیم تاب و بیش ترین ارتفاع خود در اسمان (رصد با چشم)

سیاره عطارد در ظهور صبحگاهی مهر و ابان ۱۴۰۰ به فاز نیمه روشن می رسد و با قدر ۰٫۵ –  درخشان خواهد بود.مدار عطارد به دور خورشید نسبت به مدارزمین به دور خورشید نزدیکتر است ، بدین معنا که همیشه این سیاره در نزدیکی خورشید به نظر می رسد و در بسیاری از مواقع در درخشش خورشید غیر قابل رصد می شود. پس بهترین زمان برای رصد زمانی ست که به بیشترین جدایی از خورشید می رسد ، در این موقعیت فقط چند هفته قابل مشاهده است. این پدیده تقریباً هر ۳-۴ ماه یکبار تکرار می شود.فازهای عطارد بسته به موقعیت آن نسبت به زمین متفاوت است. به عنوان مثال ، هنگامی که از میان زمین و خورشید عبور می کند ، طرفی که به سمت زمین است ، مانند ماه نو کاملاً بدون نور است.برعکس ، وقتی در مدار خود در مقابل زمین قرار دارد و تقریباً از پشت خورشید می گذرد ، مانند ماه کامل کاملاً روشن به نظر می رسد. هر چند ، در این زمان در فاصله بسیار دور از زمین قرار دارد و بنابراین در واقع ضعیف تر از زمان های دیگر است.زمانی که عطارد نیمه روشن است – که فاز نیم تاب عطارد نامیده می شود – در دورترین فاصله از خورشید ، در بیشترین کشیدگی قرار دارد. زمانهای دقیق این دو رویداد ممکن است چند روز با هم فاصله داشته باشد ، زیرا مدار عطارد کاملاً با مدار دایره البروج منطبق نیست. سیاره ی گریزپای تیر ساعت ۰۴:۳۷ صبح طلوع می کند و تا زمان طلوع خورشید در روز یکشنبه سیاره فقط به ۱۸ درجه ای بالای افق می رسد. هنگام طلوع خورشید هرگز سعی نکنید دوربین دو چشمی یا تلسکوپ را به سمت  این سیاره نشانه بگیرید. به دلیل نزدیکی به خورشید انجام این کار ممکن است منجر به نابینایی فوری و دائمی شود.

اوج بارش شهابی شیر کوچک (رصد با چشم)

بارش شهابی ضعیف شیر کوچک از ۲۷ مهر تا ۵ ابان فعال است و پیک ان حدود ۲ ابان است.در این دوره ، هر زمان که کانون بارش – در صورت فلکی شیر کوچک (  Leo Minor )- بالاتر از افق قرار داشته باشد ، امکان مشاهده شهاب های این بارش وجود خواهد داشت و تعداد شهاب های قابل مشاهده هرچه کانون در آسمان به اوج نزدیک شود ، افزایش می یابد. صورت فلکی شیر کوچک، صورت فلکی با ستاره های کم نور واقع در شمال صورت فلکی اسد می باشد.با مشاهده از مختصات رصدخانه لار ، کانون بارش از ساعت ۰۰:۵۴ تا حوالی ساعت ۰۵:۳۶ در اسمان حضور خواهدداشت.احتمالاً بهترین زمان رصد شهابواره ها اندکی قبل از سحر ، است. ZHR این بارش ۲ می باشد که با وجود ماه ۱۸ روزه احتمال دیدن ۱ شهاب از این منطقه وجود دارد. عامل به وجود اورنده ی این بارش بقایای دنباله دار C/1739 K1 می باشد.

ماه در اوج زمینی (غیر قابل رصد)

ساعت ۱۸:۵۸  ماه به دورترین نقطه در امتداد مدار گردش خود بدور زمین خواهد رسید و کمی کوچکتر از زمان های دیگر به نظر می رسد.فاصله ماه از زمین متفاوت است زیرا مدار آن کاملاً دایره ای نیست – کمی بیضی شکل است .وقتی ماه ماهانه این مسیر بیضوی را در اطراف زمین طی می کند ، فاصله آن ۱۴ درصد تغییر می کند ، بین ۳۵۶٫۵۰۰ کیلومتر درحضیض (نزدیکترین فاصله به زمین) و ۴۰۶،۷۰۰ کیلومتر در اوج (دورترین فاصله از زمین).اندازه زاویه ای آن نیز متفاوت است ، بین ۲۹/۴ دقیقه قوسی تا ۳۳٫۵ دقیقه قوسی و روشنایی آن نیز تغییر می کند ، اگرچه تشخیص این مسئله در عمل دشوار است زیرا فازهای ماه همزمان تغییر می کنند. در این زمان ماه حدود ۸۲ درصد روشن است و سن ان ۱۸ روز است. و در صورت فلکی ثور قرار دارد.در این شب ماه ساعت ۱۹:۰۴ طلوع می کند و ۰۹:۰۹ روز بعد غروب می کند.

 

دوشنبه ۳ ابان

 

عطارد در بیشترین کشیدگش غربی (رصد با چشم)

عطارد در صبح  دوشنبه ساعت ۰۷:۱۵ به بزرگترین  زاویه جدایی خود از خورشید خواهد رسید. با قدر ۰٫۶ – این سیاره در اسمان کاملا درخشان خواهد بود ولی از موقعیت رصد خانه ،سیاره ی گریزپای تیر ساعت ۰۴:۳۷ طلوع میکند و تا زمان طلوع خورشید به ارتفاع ۱۸ درجه بالاتر از افق می رسد و ساعت ۱۶:۲۸ هم غروب می کند. زاویه ی کشیدگی ، زاویه ‌ای است میان خورشید و سیاره که زمین به عنوان نقطه مرجع در نظر گرفته می شود. بیشترین کشیدگی یک سیاره زمانی رخ می‌دهد که در مسیر مدارش به دور خورشید، در مماس با ناظر زمینی باشد. عطارد کوچکترین و داخلی ترین سیاره ی منظومه شمسی است که مدار آن بسیار به خورشید نزدیک است، بنابراین همیشه نزدیک به خورشید قرار دارد و رصد آن اکثر مواقع دشوار است . مگر زمانی که به بیشترین کشیدگی زاویه ای از خورشید برسد. برای رصد فقط دقایقی قبل ازطلوع خورشید فرصت دارید که البته باید افقی باز در سمت جنوب شرقی داشته باشید.

 

سه شنبه ۴ ابان

 

رصد خوشه های ستاره ای برساوش ،  NGC 869 و  NGC884 (رصد با ابزار)

خوشه ستاره ای باز NGC 869  ، به عنوان نیمه غربی خوشه دوگانه ی برساوش شناخته می شود و  NGC884 نیمه شرقی .این خوشه‌ ها بیش از ۷۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارند و در صورت فلکی برساوش قرار دارند، و تنها چندصد سال نوری از هم جدا شده‌اند. علاوه بر اینکه این خوشه‌ها از نظر فیزیکی به هم نزدیک‌اند، سن آنها براساس ستاره‌های جداگانه‌شان مشابه هم است. این شواهد نشان می‌دهد هر دو خوشۀ ستاره‌ای، محصولی از یک سحابی بوده‌اند و دارای خاستگاهی مشترک هستند.با میل ۵۷ درجه ۰۷ دقیقه شمالی ، از عرض های جغرافیایی ۱۲ درجه به پایین قابل مشاهده نیستند.از مختصات رصدخانه لار ، تمام شب قابل رصد خواهند بود.بین ساعات ۱۸:۱۱ بالاتر از افق شمال شرقی تا حدود ۰۵:۰۳ ، ۲۹ درجه بالاتر از افق شمال غربی. NGC869  با قدر ۴٫۳ ، و NGC884 با قدر ۶٫۱ باید از طریق یک دوربین دو چشمی یا تلسکوپ کوچک مشاهده شوند اما در یک مکان کاملا تاریکاین خوشۀ دوتایی به اندازۀ کافی روشن است که حتی بدون دوربین شکاری هم دیده شود.

 

پنجشنبه ۶ ابان

 

سیاره ی زهره در فاز نیم تاب (رصد با چشم)

دومین جرم نورانی اسمان شب سیاره ی ما در این شب به صورت قرص نیمه روشن قابل رصد است. با قدر ۴٫۴ – این سیاره اولین جرم روشن قابل مشاهده با چشم بعد از غروب خورشید است.از مختصات رصدخانه لارستان بعد از تاریکی نسبی اسمان ۲۸ درجه بالای افق جنوب غربی حضور دارد.اغلب به این سیاره، ستاره صبح یا ستاره عصر می گویند زیرا به علت نزدیکی به خورشید و اینکه مدارش در مدار سیاره ی ما بدور خورشید قرار دارد و سیاره ی داخلی محسوب می شود ، همیشه لحظاتی قبل از طلوع خورشید یا بعد از غروب خورشید قابل مشاهده ست. فاز زهره بسته به موقعیت آن نسبت به زمین متفاوت است ،به عنوان مثال ، هنگامی که از میان زمین و خورشید عبور می کند ، طرفی که به سمت زمین است ، مانند ماه نو کاملاً بدون نور است.برعکس ، وقتی در مدار خود در مقابل زمین قرار دارد و تقریباً از پشت خورشید می گذرد ، مانند ماه بدر کاملاً روشن به نظر می رسد. هر چند به علت دوری  برای رصد از زمین کم فروغ است. در این شب سیاره ی ناهید ساعت ۱۹:۵۰ غروب می کند.

تربیع سوم ماه (رصد با چشم)

آنچه ما در شب‌های پیاپی از ماه در آسمان می‌بینیم، از تاریکی مطلق آغاز می‌شود، سپس به صورت هلالی باریک درمی‌آید و تا یک قرص کامل درخشان پیش می‌رود؛ و در نهایت مسیر مشابهی را بازمی‌گردد تا در آسمان محو شود.پنج شنبه شب ماه در موقعیت صورت فلکی خرچنگ وارد ربع اخر این دوره می شود و ساعت۲۲:۱۲ طلوع می کند  حوالی ساعت۱۲:۳۵ غروب می کند.در این زمان از فازهای ماهانه ، تقریباً به طور نیمی از ماه روشن به نظر می رسد شبیه یک نیمدایره. لحظه ی دقیق قرار گرفتن ماه در ربع اخر زمانی است که طول دایره البروجی ماه دقیقاً ۹۰ درجه از طول دایره البروجی خورشید فاصله دارد ، البته از دید ناظر زمینی. پس به طور کلی اگر به زمین، ماه و خورشید از بالا نگاه کنیم می‌بینیم که رخ دادن گام‌های مختلف ماه به نوعی از تغییر زاویه‌ی میان ماه، زمین و خورشید نتیجه می‌شود. اگر زمین را رأس زاویه در نظر بگیریم، مشاهده می‌کنیم که به هنگام ماه نو زاویه‌ی میان ماه و خورشید صفر است، در یک چهارم نخست به ۹۰ درجه می‌رسد، هنگام ماه کامل ۱۸۰ درجه و در یک چهارم سوم ۲۷۰ درجه است.

 

جمعه ۷ ابان

 

سیاره زهره در بیشترین کشیدگی شرقی (رصد با چشم)

سیاره ی زهره را در این شب در آسمان عصر در بالاترین حد کشیدگی خود هنگام غروب خورشید می توان مشاهده کرد. “کشیدگی” به حالتی گفته می شود که از دید ناظر زمینی، سیاره به حداکثر جدایی زاویه ای از خورشید برسد. در این حالت بیشترین مدت مکث سیاره در آسمان را شاهد هستیم از این رو امکان رصد بهتر سیاره ها فراهم می شود.طول مدار ناهید به دور خورشید کوتاهتر از زمین است ، پس این سیاره ی داخلی همیشه در نزدیکی خورشید به نظر می رسد و در بسیاری از مواقع غیر قابل رصد است مگر زمانی که در بیشترین کشیدگی باشد. دو نوع کشیدگی غربی و شرقی وجود دارد. کشیدگی غربی زمانی رخ می دهد که سیاره پیش از طلوع خورشید در بیشترین ارتفاع از افق باشد و کشیدگی شرقی مربوط به زمانی ست که سیاره پس از غروب خورشید در بیشترین ارتفاع از افق قرار گیرد.هر بار که سیاره ی زهره به بزرگترین جدایی از خورشید می رسد ، چند ماه قابل مشاهده است . این وضعیت تقریباً هر ۱٫۶ سال یک بار تکرار می شود. ساعت۱۸:۲۷ دقیقه امروز جمعه ۷ ابان سیاره زهره در بیشترین کشیدگی شرقی قرار می گیرد. در این پدیده جدایی زاویه ای این سیاره با خورشید در حدود ۴۸ درجه خواهد بود.از مختصات رصدخانه لار ، هنگام غروب آفتاب ، سیاره ی دوقلوی زمین  ۲۸ درجه بالاتر از افق به اوج خود در اسمان می رسد. درخشانترین جرم اسمان این شب را بعد از غروب خورشید تا ساعت ۱۹:۵۱ می توانید در اسمان رصد کنید.