موسسه بیکران هستی، رصدخانه لارستان و باشگاه نجوم جنوب کشور

دنباله‌دار لئونارد، که در ابتدای سال ۲۰۲۱ کشف شد، در دسامبر امسال (اواخر اذرماه ) به نزدیک‌ترین فاصله اش به زمین خواهد رسید – از این رو به آن «دنباله‌دار کریسمس» هم می‌گویند. با ما همراه باشید تا بدانید چه زمانی و چگونه درخشان ترین دنباله دار سال را در آسمان مشاهده کنید.

دنباله دار لئونارد چیست؟

در ۳ ژانویه ۲۰۲۱ (۱۴ دی ماه ۱۳۹۹)، ستاره شناس آمریکایی گرگوری جی لئونارد یک دنباله دار جدید را در رصدخانه مونت لمون در آریزونا، ایالات متحده کشف کرد. C/2021 A1 (لئونارد) نامگذاری شد – حرف “C” به معنای “دنباله دار غیر تناوبی” است و “۲۰۲۱ A1” نشان می دهد که اولین دنباله دار کشف شده در نیمه اول ژانویه ۲۰۲۱ است.ویژگی خاص دنباله دار لئونارد سرعت باورنکردنی آن است – حدود ۷۰ کیلومتر بر ثانیه ! این دنباله دار شش کیلومتر بر ثانیه سریعتر از دنباله دار نئووایز (NEOWISE) که سال گذشته در اسمان ما حضور داشت ، حرکت می کند. با توجه به چنین سرعتی، موقعیت دنباله دار در آسمان هر روز از دید ما زمینی ها تغییر می کند.دنباله دار لئونارد دارای یک مسیر هذلولی است، به این معنی که تنها یک بار از منظومه شمسی عبور می کند و سپس از ما دور می شود و هرگز باز نمی گردد. بنابراین، شما فقط یک فرصت برای دیدن آن خواهید داشت.

بهترین زمان رصد دنباله دار لئونارد چه زمانی خواهد بود؟

۲۱ اذر این دنباله دار به نزدیک ترین فاصله به زمین خواهد رسید و حتی با چشم غیر مسلح قابل مشاهده خواهد بود. در این وضعیت از فاصله ی ۳۴ میلیون کیلومتری سیاره ی ما عبور می کند و با قدر حدود ۴ می درخشد. در این لحظه بین خورشید و زمین قرار گیرد، قدر آن به دلیل اثر پراکندگی نور خورشید از ذرات غبار در کما و دم دنباله دار، حتی می تواند به ۱ برسد. این بدان معنی است که شما می توانید دنباله دار لئونارد را از طریق دوربین دوچشمی یا حتی با چشم غیر مسلح ببینید!

دنباله دار لئونارد چگونه خواهد بود؟

هنگامی که دنباله دار به حداکثر روشنایی برسد، یک دم غباری و یک دم یونی گازی خواهد داشت. دم غباری به شکل یک داس، پخش و خمیده خواهد بود .این نوع دم هنگامی تشکیل می‌شود که یک باد خورشیدی مقداری ماده از کما جدا می‌کند. چون این ذرات بسیار کوچکند با کوچکترین نیرویی جابجا می‌شوند دنباله‌دار لئونارد یک دم بلند گازی (یونی) دارد که اکنون دو برابر اندازه ی زاویه ای یک ماه کامل است! جهت دم غبار و گاز در بیشتر مواقعی که دنباله دار قابل مشاهده است یکسان خواهد بود. به طور کلی دنباله یونی ستاره دنباله دار نتیجه بادهای خورشیدی است که ذرات گاز را مستقیماً از خورشید دور می‌کند.دنباله گرد و غبار ستاره دنباله دار مجموعه‌ای از غبار و مواد سنگی است که هنگام حرکت در امتداد مسیر در مدار خود باقی می‌ماند.

این دنباله دار ممکن است یک ضد دم نیز داشته باشد که به نظر می رسد در جهت مخالف دم های دیگر – به سمت خورشید – باشد. در واقع، ضد دم یک توهم نوری یا خطای دید است که زمانی ایجاد می‌شود که ذرات غبار بزرگ‌تری را که در لبه مدار یک دنباله‌دار رسوب کرده‌اند، مشاهده می‌کنیم. در کل

در بعضی شرایط خاص بدلیل پرسپکتیو (زاویه دید)به نظر می رسد که دم به سوی خورشید نشانه رفته است و این پدیده ضد دم نام دارد.

چه زمانی می توان رصد دنباله دار لئونارد را شروع کرد؟

اگر در نیمکره شمالی زندگی می‌کنید و تلسکوپ دارید، می‌توانید از همین الان شروع به رصد دنباله‌دار کنید! در حال حاضر، دنباله دار لئونارد دارای قدر بصری حدود ۸ است و می توان آن را از طریق تلسکوپ های متوسط ​​مشاهده کرد. برای یافتن این دنباله دار در صورت فلکی تازی ها در نزدیکی دب اکبر و گیسو جستجو کنید.در دو هفته اول دسامبر( ۱۰ اذر تا ۲۳ اذر)، دنباله‌دار لئونارد از صورت فلکی عوا، مار، هرکول و مارافسای عبور خواهد کرد. در این دوره به راحتی از طریق یک دوربین دوچشمی و – اگر خوش شانس باشید – با چشم غیر مسلح دیده می شود.در نیمه دوم دسامبر( اواخر اذر تا اواسط دی)، دنباله دار به سمت نیمکره جنوبی آسمان حرکت می کند. در روز کریسمس (۲۵ دسامبر یا ۴ دی)، دنباله‌دار لئونارد از نیمکره جنوبی در صورت فلکی میکروسکوپی قابل مشاهده خواهد بود.

دنباله‌دار لئونارد ممکن است به «نیووایز جدید» تبدیل نشود و در حد نئووایز درخشان نباشد، اما تا پایان سال ۲۰۲۱ یک پدیده ی نجومی تماشایی و خاص خواهد بود.