رویدادهای نجومی هفتگی (۶ تا ۱۲ اذر)

2021/11/28

شنبه ۶ اذر

 

سیارک سرس در مقابله (رصد با ابزار)

بزرگترین جرم موجود در کمربند سیارکها در میان مشتری و مریخ  ، سرس، شنبه در موقعیت مقابله خورشیدی قرار دارد و کل شب در صورت فلکی ثور قابل رصد است. از موقعیت رصدخانه لارستان بین ساعات ۱۸:۴۷ تا ۰۴:۳۵ این سیاره کوتوله در اسمان حضور دارد و ساعت ۲۳:۴۱، ۷۹ درجه بالاتر از افق جنوبی به بالاترین نقطه خود در آسمان خواهد رسید.تقریباً همان زمانیکه سرس وضعیت مقابله را پشت سر می گذارد، همچنین نزدیک ترین فاصله ی خود را با زمین دارد ،که حضیض زمینی نامیده می شود  و در درخشان ترین حالت خود در اسمان ما ظاهر می شود. زیرا وقتی سرس در مقابل خورشید در آسمان قرار می گیرد، زمین از بین این سیارک و خورشید می گذرد. هر چند در واقع ،سرس در منظومه شمسی بسیار دورتر از زمین در مدارش بدور خورشید می چرخد – در فاصله متوسط ۲٫۷۷ واحد نجومی از خورشید، و بنابراین درخشندگی آن در حالت مقارنه و مقابله خورشیدی تفاوت چندانی ندارد. .در لحظه تقابل، سرس در فاصله ۱٫۷۶ واحد نجومی قرار دارد و به قدر ۷٫۲ می رسد که قطعا برای رصد این سیارک به تلسکوپ نیاز خواهید داشت.پژوهشگران عقیده دارند که یک چهارم سرس را آب تشکیل داده است که احتمالاً به شکل لایه‌ای یخی در زیر پوسته تیره این سیاره کوتوله است.

 

تربیع سوم ماه (رصد با چشم)

در این شب ماه آخرین مرحله تربیع را اغاز می کند و نیمه شب طلوع می کند و حدودا سپیده دم به اوج خود در اسمان می رسد.از مختصات رصدخانه لار ساعت ۲۲:۵۴ در افق جنوب شرقی قابل رصد است و ساعت ۰۶:۱۵ ، با روشن شدن کامل اسمان محو می شود. البته غروب ماه حوالی ظهر ساعت  ۱۲:۳۰ است.ماه نیمه روشن در صورت فلکی اسد قرار دارد.

 

یکشنبه ۷ اذر

 

اوج بارش شهابی جباری نوامبر (رصد با چشم)

بارش شهابی جباری نوامبر از ۲۲ ابان تا ۱۵ اذر فعال خواهد بود و اوج ان حدود ۷ اذر است.این شهاب باران که دنباله دار منشا اش هنوز تایید نشده است، یک جریان شهاب سنگی کاملا ضعیف با ZHR  تنها سه شهاب در ساعت است.البته امسال در زمان اوج بارش، ماه در فاز هلال کاهنده خواهد بود و حدود ۴۰ درصد درخشندگی دارد، بنابراین نور آن مشکل بزرگی ایجاد نخواهد کرد. از موقعیت رصدخانه لارستان ساعت ۱۸:۵۳ کانون بارش از افق شرقی طلوع می کند و تا طلوع خورشید حوالی ساعت ۰۵:۵۹ در اسمان حضور دارد.پس احتمالاً بهترین زمان برای رصد شهابواره ها حوالی ساعت ۰۲:۰۰ بامداد است که کانون بارش در صورت فلکی شکارچی در بالاترین حد خود در آسمان است. شما می توانید حدود نیمه شب تا سپیده دم روز بعد که بهترین زمان برای رصد شهاب هاست را اسمان شب را تماشا کنید.

 

سیاره زهره در بالاترین ارتفاع در آسمان شامگاهی (رصد با چشم)

ونوس در این شب هنگام غروب خورشید به ارتفاع ۲۸ درجه بالای افق می‌رسد که بالاترین ارتفاع در ظهور شامگاهی اش می باشد. با قدر ۴٫۴- ، این سیاره که معروف به خواهر دوقلوی زمین است، اولین جرمی ست که بعد از غروب خورشید در اسمان می درخشد. زهره تا ساعت ۱۹:۵۲ در اسمان حضور دارد.برای رصد این سیاره کافی ست کمی بالاتر از افق جنوب غرب  را مشاهده کنید.

 

دوشنبه ۸ اذر

 

عطارد در مقارنه ی خارجی (غیر قابل رصد)

کوچکترین سیاره ی منظومه شمسی ، عطارد ، از نزدیکی خورشید در آسمان عبور خواهد کرد .این پدیده هر ۱۱۶ روز یکبار رخ می دهد و نشان دهنده پایان ظهور عطارد در آسمان صبحگاهی و انتقال آن به اسمان عصر در چند هفته آینده است.در این مقارنه جدایی زاویه ای عطارد از خورشید ۴۳ دقیقه ی قوسی خواهد بود و برای چندین هفته این سیاره غیر قابل رصد می شود. در این موقعیت عطارد از نقطه ی اوج زمینی هم می گذرد، زیرا دقیقاً در مقابل زمین در منظومه شمسی قرار دارد. سیاره ی تیر با فاصله ی ۱٫۴۵ واحد نجومی از زمین در منظومه شمسی حرکت می کند و اگر بتوان آن را رصد کرد، قطر آن ۴٫۶ ثانیه قوسی خواهد بود، در حالی که بصورت یک قرص کاملاً روشن به نظر می رسد. البته بهتر است هرگز سعی نکنید دوربین دوچشمی یا تلسکوپ را به سمت جرمی نزدیک به خورشید بگیرید. انجام این کار ممکن است منجر به نابینایی و اسیب جدی به چشم شود. عطارد ساعت ۰۶:۳۰ ، حدود ۵ دقیقه بعد از خورشید در اسمان ما طلوع می کند.

 

چهارشنبه ۱۰ اذر

 

پایان حرکت بازگشتی نپتون (غیر قابل رصد)

نپتون در این شب به پایان حرکت رو به عقب خود می رسد و حرکت به سمت غرب را در میان صورت فلکی ها متوقف می کند و به جای آن به حرکت معمول به سمت شرق باز می گردد البته از دید ما. این تغییر جهت ، پدیده ای است که همه سیارات خارجی منظومه شمسی چند ماه پس از عبور از تقابل ، به صورت دوره ای دچار آن می شوند.حرکت بازگشتی سیارات به علت حرکت زمین به دور خورشید ایجاد می شود و در واقع این پدیده را سرعتهای نسبی زمین و سیاره رقم می زنند .هنگامی که زمین به دور خورشید می چرخد ، چشم انداز ما تغییر می کند و از دید زمینی ها سیارات برای مدتی تغییر مسیر داده و در جهت مخالف حرکت می کنند و دوباره به جهت اصلی خود باز می گردند به طوریکه به نظر می رسد آنها در مسیر خود حلقه ای را در فضا ایجاد میکنند.در این شب سیاره ی نپتون در صورت فلکی دلو با قدر ۷٫۹ از ساعت ۱۷:۵۷ تا ۲۲:۴۵ قابل رصد، البته با ابزار است .

 

پنج شنبه ۱۱ اذر

 

اوج بارش شهابی ققنوسی (رصد با چشم)

بارش شهابی ققنوسی از ۷ اذر تا ۱۸ اذر فعال خواهد بود و اوج ان ۱۱ اذر است.در طول این مدت، هر زمان که کانون شهاب باران – در صورت فلکی ققنوس –  بالای افق باشد، احتمال مشاهده شهاب‌های ققنوسی وجود خواهد داشت، هر چه کانون بارش در آسمان بالاتر باشد، تعداد شهاب‌های قابل مشاهده افزایش می یابد. این شهاب باران،از موقعیت رصدخانه لارستان از غروب تا حدود ساعت ۲۳:۲۸ که صورت فلکی ققنوس زیر افق غربی محو می شود، فعال خواهد بود. مشخص نیست که در طول این رویداد چند شهاب در ساعت ممکن است دیده شود. زمانی که این بارش برای اولین بار در سال ۱۹۵۶ مشاهده شد، حدود ۱۰۰ شهاب در ساعت رصد شد. با این حال، از آن زمان تاکنون شهاب باران ققنوسی آنقدر دیدنی نبوده است. طبق گفته ی پژوهشگران دنباله دار عامل این شهاب باران از بین رفته است و به همین دلیل تعداد شهاب ها غیر قابل پیش بینی و بسیار متفاوت است و در حال حاضر نمایش جذابی از این بارش شهابی در اسمان وجود ندارد. خوشبختانه نور ماه ۲۸ روزه کمترین تداخل را  ایجاد می کند.

 

جمعه ۱۲ اذر

 

عطارد در اوج خورشیدی (غیر قابل رصد)

سیاره عطارد در گردش ۸۸ روزه اش به دور خورشید ،  به دورترین نقطه خود نسبت به خورشید-اوج خورشیدی-در فاصله ۰٫۴۷ AU می رسد.بر خلاف بقیه ی سیارات ، که تنها چند درصد فاصله ی آنها از خورشید در اوج و حضیض متفاوت است ، عطارد دارای مدار بیضوی کشیده است. وفاصله آن از خورشید بین ۰٫۳۰۷ AU در حضیض (نزدیک ترین فاصله به خورشید) و ۰٫۴۶۷ AU در اوج (دورترین فاصله از خورشید) متغیر است. این تفاوت ، بیش از ۵۰ درصد ، بدین معناست که سطح آن در نقطه حضیض دو برابر انرژی خورشید نسبت به اوج دریافت می کند.از مختصات رصدخانه لارستان ، سیاره ی تیر قابل مشاهده نیست –  زیرا در فاصله ۲ درجه ای از خورشید بسیار نزدیک به خورشید خواهد بود. و تقریبا همزمان با خورشید طلوع و غروب می کند.

 

مقارنه ی ماه و مریخ (رصد با ابزار)

ماه ۲۹ روزه و مریخ در این شب در مقارنه ی هم قرار خواهند داشت و ماه با جدایی زاویه ای ۴۱  دقیقه قوسی ، از شمال مریخ عبور می کند .این جفت در آسمان سپیده دم حضور دارند و سیاره ی سرخ ساعت ۰۵:۰۴ – ۱ ساعت و ۲۲ دقیقه قبل از خورشید – طلوع می کند و قبل از محو شدن در روشنایی روز به ارتفاع ۱۲ درجه بالاتر از افق جنوب شرقی می رسد. ماه ساعت ۰۵:۰۷ طلوع می کند و سپیده دم حدود ساعت ۰۶:۱۰ است.قدر مریخ ۱٫۶  تخمين زده مي شود و ماه ۲۹ روزه با ۲ درصد روشنایی به سختی قابل رصد است.  هر دو جرم در صورت فلکی میزان قرار دارند. این پدیده به علت نزدیک بودن اجرام به افق به ابزار رصدی نیاز دارد که البته باید تا قبل از ظاهر شدن خورشید در اسمان رصد با ابزار را به دلیل اسیب های احتمالی برای چشم متوقف کنید .