رویدادهای نجومی هفتگی (۱۳ تا ۱۹ اذرماه)

2021/12/04

شنبه ۱۳ اذر

 

خورشیدگرفتگی کلی (غیر قابل رصد )

شنبه ماه از مقابل خورشید می گذرد و خورشید گرفتگی کامل از قطب جنوب ،جنوب استرالیا ،جنوب افریقا، جنوب امریکای جنوبی، جنوب اقیانوس ارام،جنوب اقیانوس اطلس و جنوب اقیانوس هند قابل مشاهده است. متاسفانه این پدیده ی جذاب از کشور ما قابل رصد نیست.کسوف بین ساعت ۰۸:۵۹ تا ۱۳:۰۶ اتفاق می افتد که اوج ان ۱۱:۰۳ است. خورشید گرفتگی زمانی اتفاق می افتد که خورشید ، ماه و زمین در یک خط مستقیم قرار بگیرند ، به طوری که ماه از بین سیاره ی ما و خورشید عبور کرده و مانع از رسیدن نور  به زمین می شود.هر بار که ماه به دور زمین می چرخد ​​، هنگام عبور از فاز ماه نو ، در آسمان به خورشید نزدیک می شود. کسوف کلی ، هنگامی رخ می‌دهد که از دید زمینی ها اندازه ظاهری ماه اندکی بزرگ‌تر از اندازه ظاهری خورشید دیده شود و کل قرص خورشید توسط ماه پوشانده شود. پدیده ی خورشید گرفتگی  هیچ گاه از کل دنیا قابل مشاهده نیست.ماه بسیار کوچکتر از زمین است و سایه ای که روی زمین ایجاد می کند هرگز بیش از چند صد کیلومتر نیست.

 

ابر ماه نو (غیر قابل رصد)

شنبه ساعت  ۱۱:۱۴ ماه از نزدیک خورشید عبور می کند.یگانه قمر سیاره ی ما در حرکت مداری اش بدور زمین هر چهار هفته یکبار مسیر خود را کامل می کند و در نتیجه فازهای آن از ماه جدید ، تا ربع اول ، ماه کامل و ربع آخر ، تغییر می کند و هر ۲۹٫۵ روز یک بار به ماه نو باز می گردد.همچنین ماه هر شب  حدود ۱۲ درجه در آسمان حرکت می کند و هر روز تقریباً یک ساعت دیرتر طلوع کرده و غروب کند. زمانی که ماه نو اتفاق می افتد ، زمین ، ماه و خورشید در یک خط تقریباً مستقیم قرار دارند و ماه در وسط قرار دارد . در این وضعیت ، ما نمی توانیم ماه را در اسمان رصد کنیم زیرا سمتی  از ماه که توسط خورشید روشن می شود ، برای ناظران زمینی قابل مشاهده نیست.طی روزهای آینده ، ماه در اواخر بعد از ظهر  به صورت هلال باریک ،که کمی بعد از خورشید غروب می کند ، نمایان می شود. در لحظه مقارنه ی ماه و خورشید ، ماه ، از فاصله ۵۸ دقیقه قوسی خورشید ، در صورت فلکی مارافسای عبور می کند. در این شب ماه در موقعیت حضیض زمینی هم قرار دارد، به همین دلیل ماه نو ، ابر ماه نو خوانده می شود. در واقع شنبه شب ماه به نزدیکترین نقطه در مدار گردش خود به دور زمین خواهد رسید.در این وضعیت ماه از فاصله ی ۳۵۶۰۰۰ کیلومتری زمین عبور خواهد کرد و در قطر زاویه ای ۳۳٫۴۷ دقیقه قوسی ظاهر می شود.فاصله ماه از زمین یکسان نیست زیرا مدار آن کاملاً دایره ای نیست و مسیری بیضی شکل را در اسمان طی می کند. ساعت طلوع و غروب ماه به ترتیب ۰۶:۲۱ و ۱۷:۰۶ ، از مختصات رصدخانه لار است.

 

یکشنبه ۱۴ اذر

 

ماه در حضیض خورشیدی (غیر قابل رصد)

یکشنبه ساعت ۱۲:۵۳ تقریبا همزمان با عبور از فاز ماه نو ، ماه در نزدیکترین فاصله ی خود نسبت به خورشید یا حضیض خورشیدی در صورت فلکی قوس یا کمان قرار میگیرد. در این لحظه ، زمین در فاصله ۰٫۹۸۵۵ AU از خورشید و ماه در فاصله ۰٫۹۸۳۱ AU از خورشید قرار می گیرد.فاصله بین زمین و ماه ۰٫۰۰۲۴  AU (357.000 کیلومتر) خواهد بود.ماه یک روزه در این شب حدود ۳ درصد روشنایی دارد و ساعت ۰۷:۳۳ طلوع و ۱۸:۰۳ غروب می کند.

 

دوشنبه ۱۵ اذر

 

اوج بارش شهابی فی-ذات الکرسی ( φ-Cassiopeid )،رصد با چشم

این بارش شهابی از ۱۰ تا ۱۷ اذرماه فعال خواهد بود و پیک ان حدود ۱۵ ام است.در طول این مدت، هر زمان که کانون بارش – در صورت فلکی ذات الکرسی – بالای افق باشد، شانس مشاهده شهاب‌ ها وجود خواهد داشت، و هر چه کانون به اوج خود در اسمان نزدیک شود احتمال رصد شهابواره ها افزایش می یابد. از مختصات رصدخانه لار این صورت فلکی کل شب تا سپیده دم روز بعد در اسمان حضور دارد. حوالی ساعت ۲۰:۰۰ کانون بارش در بالاترین حد در اسمان است. ZHR این بارش متغیر است و البته ماه ۷ روزه هم کمترین تداخل را برای رصد شهاب ها ایجاد می کند.

 

سه شنبه ۱۶ اذر

 

مقارنه ی ماه و زهره (رصد با چشم)

در این شب ماه از فاصله ی ۱ درجه و ۵۲ دقیقه قوسی جنوب ناهید می گذرد و ماه ۳ روزه می شود. با چنین جدایی زاویه ای این دو جرم در موقعیت همنشینی قرار میگیرند.از مختصات رصدخانه لار ، ماه و سیاره ی همسایه زمین حدود ساعت ۱۷:۱۷ ، ۲۴ درجه بالاتر از افق جنوب غربی ، قابل رصد می شوند. سپس آنها به سمت افق فرو می روند و ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه بعد از خورشید در ساعت ۱۹:۴۱ غروب می کنند.ماه در mag -10.4 ، و زهره در mag -4.7 ، هر دو در صورت فلکی قوس قرار دارند.این مقارنه با چشم غیر مسلح یا از طریق یک دوربین دو چشمی قابل مشاهده خواهند بود.این همنشینی فرصت خوبی برای علاقه مندان عکاسی اسمان شب فراهم می کند که بتوانند تصاویر بسیار جذابی از هلال ماه به همراه زمین تاب و دومین جرم درخشان اسمان شب ، سیاره ی زهره در کنار هم ثبت کنند.البته تماشای این پدیده با چشم غیر مسلح هم خالی از لطف نیست.

 

اوج بارش شهابی کشتیدم-بادبانی (رصد با چشم)

این بارش شهابی از ۱۰ تا ۲۴ اذر فعال خواهد بود و اوج ان ۱۶ اذر است. از مختصات رصدخانه لارستان کانون بارش جایی میان صورت فلکی کشتیدم و بادبان ،ساعت ۲۳:۰۵ از افق شرقی طلوع می کند و تا ساعت ۰۶:۰۵ روز بعد در اسمان حضور دارد.قطعا بهترین زمان برای رصد شهابواره ها حوالی ساعت ۰۳:۰۰ است، زمانی که کانون بارش در بالاترین حد خود در آسمان است. دنباله دار عامل این بارش شهابی ناشناخته است. و در کل با ZHR، ۵ ضعیف محسوب است. اما خوشبختانه نور ماه ۳ روزه  مزاحمتی ایجاد نمی کند. با توجه به نزدیک بودن کانون بارش به افق از منطقه ی لارستان ، رصد ۲ شهاب در ساعت تخمین زده شده است.این بارش عمدتاً از نیمکره جنوبی قابل مشاهده است، اما اگر در عرض های پایینی نیمکره شمالی زندگی می کنید هم می توانید شهابواره ها را مشاهده کنید.

 

سیاره زهره در بیشترین درخشندگی (رصد با چشم)

ونوس در این شب به بیشترین درخشندگی خود خواهد رسید. و با قدر ۴٫۷ – در ارتفاع ۲۸ درجه ای بالای افق در اسمان ما می درخشد. این سیاره درخشان بیش از هر سیاره دیگر ، به زمین نزدیک می‌شود و در نزدیکترین نقطه به ۴۲ میلیون کیلومتری ما می‌رسد. در روشنترین حالت ، پس از ماه ، درخشنده‌ترین جرم آسمانی است.سیاره زهره در حال حاضر در فاز هلال کاهنده قرار دارد و به پایان ظهور شامگاهی اش نزدیک می شود. بعد از غروب خورشید تا ساعت ۱۹:۴۲ فرصت دارید که سیاره ی دوقلوی زمین را بالای افق جنوب غربی تماشا کنید.

 

چهارشنبه ۱۷ اذر

 

مقارنه ی ماه و زحل (رصد با چشم)

چهارشنبه شب ماه و زحل از دید ناظران زمینی در یک بعد قرار دارند ، و ماه ۴ روزه با عبور از جنوب زحل به فاصله ی ۴ درجه و ۱۱ دقیقه ی قوسی یک همنشینی جذاب را پدید می آورد.مقارنه (Conjunction) عبارت است از یکسان بودن بعد یا طول دایره‌البروجی دو جرم .وقتی دو جرم اسمانی مانند دو سیاره یا ماه و سیاره یا خورشید و سیاره به فاصله ی ظاهری کمی در اسمان می رسند در اصطلاح نجومی از واژه ی مقارنه استفاده می شود.و البته در مواردی که  جدایی زاویه ای انها کم باشد اصطلاح نزدیکی، همنشینی یا اجتماع  استفاده شود. از مختصات رصدخانه لارستان ، این همنشینی در آسمان  ، زمانی که اجرام به ارتفاع ۳۷ درجه بالاتر از افق جنوب غربی شما می رسند حدود ساعت ۱۷:۱۴ قابل رصد است. سپس به سمت افق فرو می روند و ۳ ساعت و ۵۸ دقیقه بعد از خورشید در ساعت ۲۰:۵۶ غروب می کنند.ماه با قدر ۱۱- ، و زحل در قدر ۰٫۵ در اسمان میدرخشند و هر دو در صورت فلکی جدی یا بزغاله قرار دارند.در صورت رصد با تلسکوپ این دو جرم نمی توانند همزمان در میدان دید تلسکوپ قرار بگیرند ، اما با چشم غیر مسلح یا از طریق یک دوربین دو چشمی براحتی قابل مشاهده خواهند بود.

 

پنج شنبه ۱۸ اذر

 

مقارنه ی ماه و مشتری (رصد با چشم)

یک شب بعد از همنشینی ماه و سیاره ی زحل ،ماه و مشتری هم در وضعیت مقارنه قرار می گیرند. و ماه به جدایی زاویه ای ۴ درجه و ۲۸ دقیقه ی قوسی نسبت به بزرگترین سیاره ی منظومه شمسی می رسد . سن ماه در این زمان ۵ روز خواهد بود و درصد روشنایی ان ۳۶ می باشد . این دو جرم در آسمان عصر قابل مشاهده خواهند بود ، و ساعت ۱۷:۱۵ زمانی که به ارتفاع ۴۷ درجه بالاتر از افق جنوبی شما برسند ، قابل رصد هستند. و تا ساعت ۲۲:۱۱ قابل رصد خواهند بود..قدر ماه در این شب ۱۱٫۵ – و مشتری ۲٫۳- می باشد و هر دو در صورت فلکی جدی قرار دارند. این پدیده را به کمک یک دوربین دوچشمی نیز می توانید رصد کنید.

 

اوج بارش شهابی تک شاخی (رصد با چشم)

بارش شهابی تک شاخی ۱۴ تا ۲۹ اذر فعال است که البته اوج فعالیت ان ۱۸ اذر می باشد. کانون بارش در صورت فلکی تک شاخ از ساعت ۱۹:۰۳ تا سپیده دم روز بعد در اسمان حضور دارد. البته حدود ساعت ۱:۰۰ بامداد کانون بارش به اوج خود در اسمان میرسد.شهاب‌‌های تک شاخی از دنباله‌دار C/1917   F1 که ملیش( Mellish) نام دارد ،منشا گرفته‌اند. ZHR این بارش ۳ است که امسال انتظار می رود از منطقه ی لارستان تا ۱ شهاب در ساعت را بتوانید مشاهده کنید. ماه ۵ روزه در این شب ساعت ۲۲:۲۸ غروب می کند. البته به دلیل همزمانی با اوج بارش کشتیدم-بادبانی و بارش سیگما هیدریدی و همچنین قرار داشتن در بازه ی فعالیت بارش بزرگ جوزایی ممکن است بتوانید در کل شهابواره های بیشتری را در این شب رصد کنید.

 

جمعه ۱۹ اذر

 

رصد سیارک ۴۴ Nysa (رصد با ابزار)

سیارک نیسا چهل و چهارمین سیارک کشف شده‌ است که در سال ۱۸۷۵ و در پاریس کشف شد. از موقعیت رصدخانه لارستان  بین ساعت ۱۸:۵۱ تا ۰۴:۴۲ این جرم قابل مشاهده خواهد بود. و ساعت ۲۳:۴۶، ۷۹ درجه بالاتر از افق جنوبی به بالاترین نقطه خود در آسمان خواهد رسید. در موقعیت‌ مقابله این سیارک در مقابل خورشید قرار می‌گیرد و از آنجایی که خورشید در نیمه شب به بیشترین فاصله خود در زیر افق می رسد، نقطه مقابل آن در همان زمان بالاترین موقعیت را در آسمان دارد یعنی در اوج است. تقریباً در همان زمان که ۴۴ Nysa نقطه ی تقابل را پشت سر می گذارد، نزدیکترین فاصله ی خود را به زمین دارد – که حضیض نامیده می شود –  و باعث می شود که در درخشان ترین حالت خود در آسمان شب ظاهر شود. این امر به این دلیل اتفاق می افتد که وقتی جرمی در آسمان مقابل خورشید قرار می گیرد، در منظومه شمسی این جرم، زمین و خورشید در یک خط مستقیم و زمین در وسط، قرار دارند. در این وضعیت، ۴۴ نیسا از فاصله ۱٫۱۳۴ واحد نجومی ما عبور می کند و به اوج روشنایی یا قدر ۹٫۱ می رسد. با این وجود، حتی در درخشان‌ترین حالت هم، این سیارک یک جرم کم‌نور است که باید با دوربین دوچشمی یا تلسکوپ با دیافراگم متوسط رصد شود. نیسا متعلق به کمربند اصلی سیارک ها، در میان مدارهای مریخ و مشتری است.