«زمین تاب چیست؟»
2021/09/22
در شب هایی که ماه در فاز نو قرار دارد ، می توانید از درخشش کم رنگی که قسمت تاریک دیسک ماه را روشن می کند لذت ببرید .این پدیده بهتر است درست پس از غروب خورشید یا قبل از طلوع خورشید مشاهده شود.
در واقع ، تابش زمین تاب در تمام مراحل ماه وجود دارد ، به جز در مرحله ماه کامل و جدید ، اما اثر آن در مقایسه با نور درخشان خورشید که سطح ماه را روشن می کند ، بسیار ضعیف است و چشم ما فقط می تواند آن را در نزدیکی مراحل هلال نو تشخیص دهد.
زمین تاب هنگامی رخ می دهد که نور خورشید از سطح زمین منعکس شده و قسمت تاریک سطح ماه را روشن کند. از آنجا که نوری که زمین تاب را ایجاد می کند ، دو بار منعکس می شود – یک بار از سطح زمین و سپس از سطح ماه – این نور نسبت به قسمت روشن ماه بسیار کم نور تر است.این پدیده منحصر به زمین و یگانه قمرش نیست و زمانی که در قمر دیگر سیارات رخ دهد، سیاره تاب نامیده می شود.
همچنین این پدیده “تابش خاکستری” ، “ماه قديمي در آغوش ماه جديد” و “تابش داوینچی” (زیرا اولین بار -در تاریخ ثبت شده -لئوناردو داوینچی این پدیده را عنوان کرد) نامیده می شود.
«بهترین زمان دیدن پدیده ی زمین تاب»
زمین تاب بهتر است چند روز قبل و بعد از ماه نو ، درست بعد از غروب خورشید یا قبل از طلوع خورشید دیده شود. دانشمندان زمانی که در حال بررسی علل گرم شدن کره زمین بودند دریافتند که این پدیده در آوریل و مه (فروردین تا خرداد) شدیدتر است.
«قابلیت انعکاس نور خورشید و تاثیرات ان»
میزان روشنایی زمین تحت تأثیر آلبدو ماه قرار دارد. “آلبدو ” میزان انعکاس تابش نور خورشید توسط یک جرم آسمانی است. اندازه گیری آن در مقیاسی انجام می شود که دامنه آن از ۰ تا ۱ است. جسمی که دارای آلبدو ۰ باشد نور خورشید را منعکس نمی کند و کاملاً تاریک است. یک جرم آسمانی با آلبدو ۱ تمام پرتوهای خورشید را که به آن می رسند منعکس می کند.
ماه دارای آلبدو متوسط ۰٫۱۲ است ، در حالی که متوسط آلبدو کره زمین ۰٫۳ است. این بدان معنی است که ماه حدود ۱۲٪ از نور خورشید را که به آن می رسد منعکس می کند. از طرف دیگر زمین ، حدود ۳۰٪ از کل نور خورشید را که به سطح آن برخورد می کند ، منعکس می کند. به همین دلیل ، کره زمین وقتی از ماه دیده می شود حدود ۱۰۰ برابر روشن تر از ماه کامل که از زمین دیده می شود ، به نظر می رسد.
در ابتدا تصور می شد که اقیانوس های زمین منبع اصلی تابش زمین هستند اما در واقع منابع اصلی ابرها هستند. زمین می درخشد زیرا نور خورشید را منعکس می کند و ابرها بیشترین بازتاب را انجام می دهند. وقتی فضانوردان آپولو به زمین نگاه کردند ، اقیانوس ها تاریک و ابرها درخشان بودند.هرچه زمین ابری تر باشد ، تابش زمین نیز روشن تر است. آلبدو عامل مهمی در تغییرات آب و هوایی است زیرا میزان انرژی خورشید را که زمین جذب می کند تعیین می کند. این برآوردهای جدید آلبدو به دانشمندان در درک بهتر تغییرات آب و هوایی جهانی و بهبود مدل های اقلیمی کمک خواهد کرد. همچنین دانشمندان دریافته اند که درخشندگی زمین تاب به عوامل دیگری مانند مقدار خشکی یا اقیانوس ، میزان پوشیده شدن از یخ ، صحرا و پوشش گیاهی نیز ربط دارد.طیف سنجی به انها این امکان را می دهد که ماهیت سطح بازتابنده را با جزئیات بیشتری درک کنند. به عنوان مثال ، پوشش گیاهی ،طول موج های نوری رنگ آبی را بیشتر جذب می کند در حالیکه در طیف مادون قرمز بازتابنده است .یخ ، برف و خاک ویژگی های جذب مشخصه شده ی دیگری برای خود دارند. اقیانوس ها ، اگر به شدت توسط ابر پوشانده نشوند ، نور قطبیده را به سمت ماه انعکاس می دهند. آلبدو در تغییرات سیستم آب و هوا یی از اهمیت خاصی برخوردار است. در ساده ترین سطح ، اگر آلبدو زمین افزایش یابد ، تا نور خورشید بیشتر منعکس شود ، آب و هوا خنک می شود. برعکس اگر آلبدو کاهش یابد ، آب و هوای گرم تری دنبال خواهد شد – در هر صورت نتیجه آن تغییر آب و هوا است. اما تغییرات آب و هوایی ممکن است به نوبه خود منجر به تغییراتی در آلبدو شود. به عبارت دیگر آنها روی یکدیگر تأثیر می گذارند. مدت هاست که دانشمندان اقلیم دریافته اند که ما به صورت مفصل از تعامل آلبدو و آب و هوا اطلاع کافی نداریم. و هنوز در دست مطالعه و بررسی است.
«عکاسی از زمین تاب ماه»
همچنین این پدیده یکی دیگر از پدیده‌های مورد توجه عکاسان اسمان شب می باشد که می‌توان پدیده زمین تاب را در قاب عکسی به همراه سوژه‌های زمینی قرارداد و آثاری زیبا خلق کرد. اگر این منظره توسط یک دوربین عکاسی ثبت شود با کمی نوردهی بیشتر می‌توان بخش تاریک ماه را کمی روشن‌تر ثبت کرد و در نتیجه ماه به صورت کامل دیده می‌شود با این توضیح که هلال باریکی از آن کاملاً روشن و بقیه قسمت‌ها نیمه روشن می‌باشند.
فاطمه فخرایی فرد ، کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان
