صورت فلکی و الگوی ستاره ای
2021/10/02
اگر علاقه مند به نجوم و مشتاق شروع به کاوش در آسمان شب هستید ، باید در ابتدا با صورت های فلکی و روش شناسایی انها در اسمان اشنا شوید. هر کدام از صورت های فلکی داستانی دارد که اسمان امروز را به انچه پیشینیان ما از اسمان می پنداشتند متصل میکند. در زمان های گذشته مردم الگوهای خیالی از تعدادی ستاره که نزدیک به هم در اسمان دیده می شدند می کشیدند که امروزه ما انها را صورت فلکی می نامیم. دسته بندی انها می تواند بصورت قابلیت رصد در نیمکره ی شمالی و جنوبی و همچنین قابل مشاهده بودن در اسمان فصل های مختلف سال صورت گیرد.برای یافتن هر جرمی در اسمان می توانیم از صورت های فلکی کمک بگیریم. که حتما در اینده به معرفی رایج ترین انها می پردازیم.
منظور منجمان از صورت فلکی چیست؟
صورت فلکی گروهی از ستارگان است که به نظر می رسد وقتی از زمین مشاهده می شود الگویی را تشکیل می دهد. صورت های فلکی کاملاً خیالی هستند – بیشتر آنها توسط اخترشناسان باستان اختراع شده اند و راهنمایی برای پیمایش و تقسیم بندی در آسمان شب استفاده می شوند.
تفاوت بین یک صورت فلکی و الگوی ستاره ای چیست؟
الگوهای ستاره ای از این جهت که بطور رسمی ثبت نشده اند با صورتهای فلکی متفاوت هستند. بیشتر الگوهای ستاره ای به راحتی در یک صورت فلکی قابل تشخیص هستند. به عنوان مثال ، مشهورترین الگوی ستاره ای ، ملاقه در صورت فلکی دب اکبر است. یکی دیگر از معروف ها قوری در صورت فلکی قوس است. گاهی اوقات ، یک الگوی ستاره ای می تواند متشکل از ستاره هایی از چندین صورت فلکی باشد – مانند مثلث تابستانی که شامل ستاره هایی از صورت فلکی های ماکیان (قو) ، عقاب و شلیاق است.
چند صورت فلکی وجود دارد؟
اتحادیه بین المللی نجوم (IAU) به طور رسمی ۸۸ صورت فلکی را که آسمان های شمالی و جنوبی را پوشانده است ، به رسمیت می شناسد. هر صورت فلکی ، ناحیه ای از آسمان است که بوسیله ی زوایای میل و بعد مرزبندی می شوند. هر نقطه داده شده در کره سماوی در یکی از صورت های فلکی واقع شده است.
چند صورت فلکی دایره البروجی وجود دارد؟
زودیاک یا منطقه البروج مجموعه ای از صورت های فلکی است که مسیر خطی سالانه خورشید در آسمان یا دایره البروج در آن قرار گرفته است و تا چند درجه بالاتر و پایین تر خط دایره البروج گسترش می یابد. در کل طول سال ، به نظر می رسد خورشید از تمام صورت های فلکی منطقه البروج عبور می کند.
از نظر نجومی ، ۱۳ صورت فلکی زودیاک وجود دارد. صورت های فلکی: حمل ، ثور ، جوزا ، سرطان ، اسد ، سنبله ، میزان ، عقرب ، قوس ، جدی ، دلو ، ماهی و مارافسای است. چرا ستاره شناسان فقط ۱۲ صورت فلکی را ذکر می کنند؟ منطقه البروج توسط بابلی ها ابداع شد ، آنها می خواستند صورت فلکی با تعداد ماه های تقویم مطابقت داشته باشد. به همین دلیل ، آنها به راحتی سیزدهمین صورت فلکی ، مارافسای را حذف کردند ، اگرچه در مسیر دایره البروج نیز قرار دارد.
چرا صورت های فلکی شبیه اسم آنها نیستند؟
فراموش نکنید که صورت های فلکی محصول تخیل افراد باستان است. مغز انسان تمایل به دیدن الگوهای معنی دار در ساختارهای تصادفی دارد و نتیجه نهایی کاملاً فردی است. در جایی که یونانیان صورت فلکی شکارچی را دیدند ، منجمان چینی باستان ببر سفید و ققنوس سرخ را دیدند. اگر بخواهید صورت های فلکی را نام ببرید ، احتمالاً با شکل ها و نام های کاملاً متفاوتی مواجه می شوید.
بزرگترین صورت فلکی چیست؟
بزرگترین صورت فلکی در اسمان مار باریک یا Hydra است – مساحت آن ۱۳۰۳ درجه مربع (یکای اندازه گیری زاویه ی فضایی است که بخشی از کره را مشخص میکند)و ۳٫۱۶٪ از کره ی آسمان را اشغال می کند. همچنین طولانی ترین صورت فلکی است که طول آن بیش از ۱۰۰ درجه است. اگر در نیمکره جنوبی زندگی می کنید ، می توانید این صورت فلکی را با جستجوی سر الگوی ستاره ای مار باریک پیدا کنید ، که بین ستاره های درخشان قلب الاسد (Regulus )و شعرای شامی (Procyon ) واقع شده است.
کدام صورت فلکی درخشان ترین ستاره آسمان شمال را در خود جای داده است؟
درخشان ترین ستاره آسمان شب شعرای یمانی یا شباهنگ ( Sirius) است. از هر دو نیمکره شمالی و جنوبی دیده می شود. شباهنگ در صورت فلکی سگ بزرگ است و با قدر ۱٫۴۴ – می درخشد.
سه ستاره پشت سر هم در یک ردیف چه نامیده می شوند؟
سه ستاره در یک خط مستقیم ،کمربند جبار در صورت فلکی جبار است. این سه ستاره درخشان Alnitak ، Alnilam و Mintaka است. جستجوی کمربند شکارچی در آسمان شب آسانترین راه برای یافتن صورت فلکی جبار است.
صورت های فلکی دور قطبی شمالی و جهت یابی
ما از آسمان شمالی شروع می کنیم ، صورت فلکی هایی که همیشه و در هر فصلی و هر شبی از سال قابل مشاهده هستند و به عنوان صورت های فلکی دور قطبی شمالی شناخته می شوند. معروفترین انها الگوی ستاره ای ملاقه است. (توجه: ملاقه یک صورت فلکی نیست). این هفت ستاره ی روشن (چهار ستاره “کاسه” را تشکیل می دهند ، سه ستاره دیگر “دستگیره”) شکل یک ملاقه را در اسمان برای ما به تصویر می کشند و یکی از قابل تشخیص ترین الگوها را در آسمان شب ایجاد می کنند و یک راهنمای ایده آل برای مکان یابی صورت های فلکی اطراف و ستاره ی شمالی و جهت های جغرافیایی می باشد.می توانید با اتصال و ردیابی خطی بین ستاره های دبه و مراق در انتهای کاسه ی ملاقه و ادامه دادن آن در حدود پنج برابر فاصله بین آنها ،ستاره ی قطبی را پیدا کنید. . ستاره ی قطبی درخشان ترین ستاره صورت فلکی خرس کوچک است ، که حاوی الگوی ستاره ای ملاقه ی کوچک است. همانند برادر بزرگ خود ، ملاقه کوچک از هفت ستاره تشکیل شده است – چهار ستاره در کاسه و سه ستاره در دسته. از آنجا که چهار ستاره آن کم نور هستند ، سخت می توان انها را در آسمان های با آلودگی نوری دید. و البته با یافتن این ستاره شما جهت شمال اسمان را یافته اید.اگر به کمک یک خط دیگر مسیر دو ستاره ی سر کاسه و ستاره ی شمالی را به همان اندازه ی پنج برابر فاصله ی دبه و مراق ادامه دهید به گروه چشم نوازی از ستاره ها می رسید که یک حرف مشخص M یا W را تشکیل می دهند. این الگو صورت فلکی ذات الکرسی یا ملکه یا کاسیوپیا نامیده می شود که یکی دیگر از صورت فلکی های دور قطبی شمالی ست و در انسوی ستاره ی قطبی قرار دارد،روبروی دب اکبر. در واقع با امتداد دادن نیم ساز زاویه ی وسط حرف w به ستاره ی قطبی می رسیم.
فاطمه فخرایی فرد ، کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان
