رویدادهای نجومی هفتگی (۱۸ تا ۲۴ دی )

2022/01/10

یکشنبه ۱۹ دی

 

زهره در مقارنه داخلی، غیر قابل رصد

زهره دومین سیاره بعد از خورشید و همسایه ی زمین در منظومه شمسی ست. هر بار گردش این سیاره به دور خورشید ۲۲۵ روز طول می کشد و یکشنبه ساعت  ۰۴:۱۲ در وضعیت مقارنه پایان ظهور ونوس در آسمان عصر و انتقال آن  به اسمان صبحگاهی در چند هفته آینده است.مقارنه داخلی وضعیتی است که سیاره بین زمین و خورشید قرار میگیرد.سیارات داخلی (عطارد و زهره )چون در مدار زمین بدور خورشید قرار دارند ، از دید ناظر زمینی ، نسبت به خورشید بسمت چپ یا راست جابجا می شوند و گاهی اوقات در افق شامگاهی و گاهی در افق صبحگاهی دیده می‌شوند و به همین علت این اجرام را ستاره شامگاهی و ستاره صبحگاهی می نامند .در نزدیکترین جدایی زاویه ای ، زهره در فاصله ۴ درجه و ۵۱ دقیقه ی قوسی خورشید ظاهر می شود که البته در تابش خورشید محو می شود و برای مدتی غیر قابل رصد است. زهره همچنین از موقعیت حضیض زمینی- زمانی که نزدیکترین فاصله به زمین را دارد- می گذرد ، زیرا دقیقاً در همان سمت زمین نسبت به خورشید قرار دارد . در این شب سیاره ی ناهید از فاصله ۰٫۲۷ AU از زمین حرکت می کند و در بزرگترین قطر زاویه ای خود یعنی ۶۲٫۸ ثانیه قوسی ظاهر می شود. در حالی که کاملاً تاریک است شبیه ماه نو.

 

فاز نیمه روشن(تربیع) عطارد،بعد از غروب خورشید تا ۱۸:۴۰

کوچکترین سیاره منظومه شمسی، عطارد ،در ظهور عصرگاهی خود در این شب به فاز تربیع خواهد رسید و با قدر ۰٫۵ – در اسمان ما  می درخشد. در واقع کمی بعد از غروب خورشید، سیاره ی تیر در ارتفاع ۱۶ درجه بالای افق جنوب غربی تا ساعت ۱۸:۴۰ قابل مشاهده ست .در شب های اینده عطارد به سمت انتهای ظهورش پیش می رود، یعنی زمانی که در موقعیت مقارنه داخلی قرار خواهد گرفت و از بین زمین و خورشید عبور می کند.فازهای عطارد بسته به موقعیت آن نسبت به زمین متفاوت است. به عنوان مثال ، هنگامی که از بین زمین و خورشید عبور می کند ، طرفی که به سمت زمین است ، مانند ماه نو کاملاً بدون نور است.برعکس ، وقتی در مدار خود در مقابل زمین قرار دارد و تقریباً از پشت خورشید می گذرد ، مانند ماه بدر کاملاً روشن به نظر می رسد. ولی ، در این زمان در فاصله ی دورتری نسبت به زمین قرار دارد ، بنابراین در واقع کم نورتر از زمان های دیگر است.عطارد در فاز میانی – که تربیع نامیده می شود – تقریباً  در دورترین فاصله از خورشید و  بیشترین  کشیدگی و حداکثر جدایی زاویه ای ظاهر می شود. پدیده ای که ۱۷ دی شاهد ان بودیم. مدار عطارد به خورشید نزدیکتر از زمین است ، بدین معنی که همیشه این سیاره نزدیک به خورشید به نظر می رسد و بهترین زمان رصد در موقعیت بیشترین کشیدگی ها می باشد.

 

تربیع اول ماه،۱۱:۲۹ تا ۰۰:۰۶

یک شنبه شب ماه در فاز ربع اول قرار می گیرد ، و هلال ۷ روزه در آسمان غروب واضح دیده می شود و در نیمه شب غروب می کند. در واقع هنگام غروب و تاریکی نسبی اسمان، در حدود ساعت ۱۷:۳۰ ، ۶۶ درجه بالاتر از افق جنوبی شما در صورت فلکی حوت قابل مشاهده خواهد بود. سپس در ساعت ۰۰:۰۶  به سمت افق فرو می رود. ناظر زمینی از روی زمین ماه را به صورت نیم دایره می بیند. در علم نجوم به این حالت تربیع اول می گویند.ماه هر چهار هفته یک بار به دور زمین می چرخد ​​و باعث قرار گرفتن ان در فازهای مختلف ماه جدید ،ربع اول ، ماه کامل ، ربع آخر و ماه محاق می شود .ماه ۲۹٫۵ روز یکبار چرخش خود را در مدارش به دور زمین  از دید ناظر زمینی کامل می کند که زمان هلالی ماه(فاصله بین رویت دو هلال هر ماه) نامیده می شود.طی روزهای آینده ، ماه هر روز دیرتر غروب می کند و بیشتر طول شب قابل مشاهده است. در عرض چند روز با رسیدن به مرحله ماه کامل ، حوالی غروب طلوع می کند و در حوالی سپیده دم غروب می کند.

 

 دوشنبه ۲۰ دی

 

دنباله دار C/2019 L3 (ATLAS) در حضیض خورشیدی،۱۸:۱۷ تا ۰۴:۵۵

۲۰ دی ماه دنباله دار C/2019 L3 (ATLAS) در فاصله ۳٫۵۵ واحد نجومی نزدیکترین فاصله ی خود را به خورشید دارد.در موقعیت حضیض بین ساعت ۱۸:۱۷ تا ۰۴:۵۵ قابل مشاهده خواهد بود. بدین صورت که حدود ساعت ۱۸:۱۷، در ارتفاع ۲۱ درجه از افق شمال شرقی قابل دسترسی خواهد بود. و ساعت ۲۳:۳۶ ، ۸۶ درجه بالای افق شمالی شما به بالاترین نقطه خود در آسمان خواهد رسید. حدود ساعت ۰۴:۵۵ هنگامی که به ۲۱ درجه ای افق شمال غربی برسد، غیر قابل رصد خواهد شد. قدر دنبال دار در این زمان ۹٫۶ تخمین زده شده است. پس قطعا فقط با ابزار قابل رصد است. این دنباله دار برای نخستین بار در اوایل دی ۱۳۹۸ رصد شد؛ آن هم به وسیله سیستم هشدار برخورد سیارکی یا ATLAS که در هاوایی مستقر است. این سامانه برای شناسایی زودتر از موعد سیارک‌هایی طراحی شده که خیلی به زمین نزدیک می‌شوند؛ اما در این مورد خاص، یک دنباله دار عظیم را شکار کرد.

 

بیش ترین ارتفاع عطارد در اسمان شامگاهی،بعد از غروب خورشید تا ۱۸:۴۰

عطارد در عصر دوشنبه به بالاترین نقطه خود در آسمان می رسد. قدر این سیاره ۰٫۶ – خواهد بود.از مختصات لار  سیاره ی تیر هنگام غروب آفتاب  به ارتفاع ۱۶ درجه بالای افق می رسد. رصد تیر گریزپای در این شب ها ، تقریبا در درخشانترین وضعیت ، بهترین فرصت است.مدار عطارد نسبت به مدار زمین به خورشید نزدیکتر است ، بدین معنا که همیشه در نزدیکی خورشید به نظر می رسد و در بیشتر مواقع در تابش خورشید غیر قابل رصد می شود.هر بار که به بیشترین جدایی از خورشید می رسد ، یعنی در  در فاز‌های تربیع اول و چهارم به‌خوبی رصد می‌شود- لحظاتی که به عنوان بزرگترین کشیدگی نامیده می شود. این پدیده ها تقریباً هر ۳ تا ۴ ماه یکبار تکرار می شوند و به طور متناوب در آسمان صبح و عصر ،بسته به اینکه عطارد در شرق خورشید قرار دارد یا در غرب قرار دارد.وقتی در شرق قرار دارد ، مدت کوتاهی پس از خورشید طلوع و غروب می کند و در اوایل ساعات عصر قابل مشاهده است. هنگامی که در غرب خورشید قرار دارد ، مدت کوتاهی قبل از خورشید طلوع و غروب می کند و اندکی قبل از طلوع خورشید در اسمان صبحگاهی قابل مشاهده است. دوشنبه شب این سیاره در صورت فلکی جدی ساعت ۱۸:۴۰ ، حدودا یکساعت و نیم بعد خورشید غروب می کند و حدود ۴۵ درصد روشنایی دارد.

 

چهارشنبه ۲۲ دی

 

دنباله دار ۱۰۴P/Kowal در حضیض خورشیدی،۱۸:۱۶ تا ۲۳:۱۳

دنباله دار ۱۰۴P/Kowal در فاصله ۱٫۰۷ واحد نجومی نزدیک ترین فاصله خود را به خورشید خواهد داشت. دنباله دار در وضعیت حضیض،  حوالی ساعت ۱۸:۱۶ ، ۵۶ درجه بالاتر از افق جنوب غربی قابل مشاهده خواهد بود. سپس به سمت افق فرو می رود و  ساعت ۲۳:۱۳ غروب می کند.با قدر ۹ انتظار نمی رود این دنباله دار با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشد، اما از طریق دوربین دوچشمی یا تلسکوپ قابل رصد است.

 

 جمعه ۲۴ دی

 

سیارک ایریس ( ۷ Iris ) در مقابله،۱۹:۰۱ تا ۰۴:۴۵

سیاره کوتوله ایریس در این شب به نقطه ی تقابل با خورشید می رسد و در صورت فلکی جوزا ، بیشتر شب قابل مشاهده است و در نیمه شب به بالاترین نقطه خود در آسمان می رسد. وقتی جرمی در آسمان در مقابل خورشید قرار دارد ، این بدان معناست که در زمان غروب خورشید طلوع می کند و در زمان طلوع خورشید غروب می کند.از مختصات رصدخانه لارستان ، بین ساعات ۱۹:۰۱ تا ۰۴:۴۵  قابل مشاهده است.ایریس هفتمین سیارک کشف شده ست که متعلق به کمربند اصلی (بین مدار مریخ و مشتری ) می باشد.تقریباً در همان زمان که ایریس  در مقابل خورشید در آسمان قرار دارد،  نزدیکترین فاصله ی  خود را نسبت به زمین دارد – که به آن حضیض زمینی گفته می شود  و باعث می شود در درخشان ترین حالت خود ظاهر شود. با فاصله ی متوسط ۱٫۱۱ واحد نجومی از زمین،در وضعیت مقابله سیارک در فاصله ۲٫۰۸ AU نسبت به خورشید قرار می گیرد و به حداکثر روشنایی ۷٫۷ می رسد.

 

ماه در اوج زمینی،غیر قابل رصد

جمعه شب ماه به دورترین نقطه در طول مدار خود بدور زمین می رسد و کمی کوچکتر از زمان های دیگر به نظر می رسد.فاصله ماه از زمین متفاوت است زیرا  مسیری بیضی شکل را بدور زمین طی می کند.البته تشخیص این امر در عمل دشوار است زیرا یگانه قمر زمین هر شب در فازهای متفاوتی ظاهر می شود.در این وضعیت ماه به فاصله ۴۰۵۰۰۰ کیلومتری زمین می رسد و با قطر زاویه ای ۲۹٫۴۳ دقیقه قوسی در اسمان می رخشد. ماه ۱۲ روزه با ۹۱ درصد روشنایی در صورت فلکی ثور از ساعت ۱۴:۱۸ تا ۰۴:۳۸ روز بعد در اسمان حضور دارد.